TTP

TTP Nasıl Bir Hastalıktır?

Trombotik trombositopenik purpura (TTP),  kan yıkımı (hemolitik anemi  ) ve  kan pulcuklarında  ( platelet-trombosit )  azalma ile (trombositopeni ) ile karakterize olup genellikle  sıklıkla ateş, nöro­lojik bulgular ve böbrek yetmezliği eşlik eden bir hastalıktır.

İlk tanımlandığında bu beş bulgununda olması beklenirdi. Ancak günümüzde anemi vekan pulcukarındaki azalma tanı için yeterlidir.

TTP’de görülen kan yıkımında kırmızı küreler özel bir şekil alır. Bu hücreler “ miğfer hücresi” ya da “şistosit” adı verilir.Bu  hücreler kılcal damarlarda oluşan pıhtıların kırmızı kürelerin şeklini bozmasından dolayı ortaya çıkar.Bu tip hemolitik anemilere küçük damarlarda oluşmasından dolayı  “ Mikroanjiopatik hemolitik anemi (MAHA)” ismi verilir.

 

Özetle TTP’de temel bulgular mikroanjiopatik hemoltik anemi ve kan pulcuklarındaki azalmadır.

Hastalık ne sıklıkla görülür?

Ailevi yatkınlık olabilir. Kadınlarda daha sık olup E/K oranı 3/2'dir. En sık başlangıç 30-40 yaşlarda görülür olmaktadır. Ortalama bir milyonda 3,7 kişide görülür.

Hemolitik Üremik Sendrom (HUS) İle Aynı Hastalık Mıdır?

Birbirlerine çok benzerler.HUS daha genç yaşlarda görülür ve  böbrek bozukluk bulguları çok ön plandadır ve genellikle  hastalık enfeksiyon ile yakından ilişkilidir.

Hastalık Tehlikeli midir?

Hastalık tedavi edilmezse ölüm oranı % 90’ın üstündedir.

Neden Moschowitz Hastalığı Adı Verilir?

Trombotik trombositopenik purpura (TTP) ilk olarak Moschowitz tarafından 1924 yılında anemi, vücutta toplu iğne başı şeklinde kanamalar, felç ve ateşle başvuran genç bir kızda tanımlanmıştır.Bu nedenle bazen Moschowitz hastalığı olarakta tanımlanır.

 

Hastalığın Nedeni Nedir?

Kanda pıhtılaşma mekanizmasında rol oynayan von willibrand (vWF) isimli bir faktör vardır. Bu faktör  damar yapısında ve kan pulcuklarının öncüller olan megakaryositlerde üretilir. Ancak üretilirken oldukça büyük olan bu molekülün bir enzim tarafından daha küçük hale getirilmesi gerekmektedir.

Bu enzimin ismi ADAMTS13’tür. Bu enzimin üretiminde bir problem olması ya da otoimmün dediğimiz bazı hastalıklarda bu enzime karşı antikor geliştirilmesi durumunda enzim görevini yapamaz. Büyük vWF molekülleri ise aşırı derecede pıhtılaşmaya eğilimlidirler.

Hemen her kılcal damarda pıhtılaşma ve damar tıkanıklığı olur. Buralarda kan pulcukarı pıhtılaşır ve sayıları hızla düşer. Dar damarlardan geçmeye çalışan kırmızı kürelerde hasarlanır ve kan yıkımı ortaya çıkar.

Hastalık Nasıl Sınıflandırılır?

Hastalık genellikle kalıtsal ve kazanılmış olarak ikiye ayrılır. Kazanılmış form ise birincil ve ikincil olarak ikiye ayrılır.

a. Birincil TTP

• Ani-Akut idiyopatik TTP
• Aralıklı- İntermittan TTP

b. İkincil ( Bir nedene bağlı TTP)

• İlaçlar: (Tiklopidin, clopidogrel siklosporin A, mitomisin C, alfa interferon, yüksek doz kemoterapi, kinin, kinidin, oral kontraseptif, pentostatin, gemsitabin, sisplatin, bleomisin)
• Transplant  sonrası ( kemik iliği, solid organ )
• Kanser  seyrinde ( adenokarsinoma, lenfoma )
• Gebelik ilişkili
• Enfeksiyon (HIV, hepatit, E coli 0157:H7, Shigella)
• İmmunolojik bozukluklar (SLE, PAN, Crohn, Graves, tiroidit)

 

Klasik Klinik Nasıldır?

• Anemi
• Kan pulcuklarında azalma
• Ateş
• Böbrek bozuklukları
• Nörolojik bulgular (uyku hali, kısmi felç, psikolojik bulgular , koma)

Bu beş bulguya beşli anlamına gelen ” pentat” denir. Hastaların sadeec % 40’ında olur. % 80 olguda sadece üç bulgu vardır.

Nedeni bulunamayan kan pulcuklarında azalma  ( trombositopeni)  ile tipik periferik kan bulgularının görüldüğü (miğfer hücresi, şistosit)  hemolitik anemi varlığı tanı için yeterlidir.

 

Hastalık Nasıl Ortaya Çıkar?

Birçok olguda TTP görünür bir sebep olmadan ani olarak başlar ve tek bir atak şeklinde seyre­der (akut sporadik form). % 10–20 olgu ise tekrar­layan ataklar gösterir (aralıklı-intermittan TTP) .

Olguların büyük kısmında neden bulunamazken  başka patolojilerle birlikteliği de olabilir.

Hastalar Hangi Yakınmalarla Başvurur?

En sık görülen kanama semptomları adet kanamaları , burun kanamaları , mide kanamaları , idrar yollarında kanama, vücutta morarama ve kanama ile başvurur.
Bazı hastalarda üre yükselmesine bağlı bozukluklar , uykuya meyil , kısmi tam felç, koma , halsizlik gibi bulgularla başvururlar.

Tanı İçin Hangi Testler Yapılır?

• Tam kan sayımı:
• Retikülosit:
• Periferik yayma:
• Koagülasyon testleri:
• Biyokimya:
• Kan grubu:
• Seroloji ve kültür:
• Virüs testleri
• EKG:
• Gebelik testi
• vWF: ag multimerler:
• D.Coombs:
• ADAMTS13 düzey ve aktivitesi

 

Hastalığın Tedavisi Nasıldır?

Hastalık tedavisinde birinci şecenek plazmaferezdir. Plazmaferez öncesi ölüm oranı yaklaşık % 90 civarındaydı.Plazmaferez ile hastanın plazması uzaklaştırılırken yerine taze donmuş plazma ile normal vWF  verilir. Kan pulcuklarının sayısı 150000/mm3 oluncaya kadar işleme devam edilir.

Diğer tedaviler

• Steroidler
• Diğer immün baskılayıcı ajanlar
• Dalağın alınması (Splenektomi
• Anti trombosit tedavi
• Transfüzyon
• Hedefe yönelik tedaviler : Yüzeylerinde CD20 taşıyan lenfositlere karşı “rituxumab” isimli ilaç verilebilir.
• Diğer Öneriler